Zaćma, jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej to choroby oczu spowodowane wiekiem. Nie mamy możliwości im zapobiec, natomiast nie powinniśmy lekceważyć ich objawów, ponieważ może doprowadzić to do utraty wzroku.
Na czym polega zaćma
Zaćma nazywana jest także kataraktą (od łacińskiej nazwy) i polega na stopniowym mętnieniu soczewki, przez co promienie światła nie skupiają się bezpośrednio na siatkówce. Efektem tego jest gorsza ostrość widzenia, zwłaszcza z daleka.
Zaćma rozwija się po 60. roku życia, częściej u kobiet niż u mężczyzn. Czasami może jednak rozwijać się wcześniej pod wpływem:
- długotrwałego zażywania sterydów (astma, reumatoidalne zapalenie stawów, rozedma płuc),
- cukrzycy,
- szkodliwych warunków pracy (hutnicy, elektrycy, chemicy, lakiernicy).
Niewielki procent wszystkich zachorowań stanowi zaćma wrodzona. Dochodzi do niej w wyniku chorób przebytych przez matkę w pierwszych miesiącach ciąży (grypa, różyczka, żółtaczka zakaźna), czynników genetycznych i dziedzicznych.
Zaćmę wykrytą u dzieci operuje się w najkrótszym możliwym czasie, co umożliwia im dalszy prawidłowy rozwój.
Jak objawia się zaćma
Katarakta rozwija się przez bardzo długi okres czasu i najczęściej nie towarzyszą temu żadne charakterystyczne objawy. Skarżymy się na coraz gorszy wzrok i stosujemy coraz mocniejsze okulary. To właśnie najczęściej podczas ich dobierania, okulista stwierdza zaćmę i kieruje na zabieg.
Inne objawy zaćmy to:
- niewłaściwe rozróżnianie odległości,
- niewłaściwe widzenie odcieni kolorów,
- gorsze widzenie w ostrym świetle.
Zaćma najczęściej rozwija się najpierw w jednym oku, dzięki czemu przez długi czas nie odczuwamy dyskomfortu w widzeniu. Dobrym domowym testem na zaćmę jest zamknięcie jednego oka. Może się wtedy okazać, że na jedno oko widzimy bardzo nieostro lub wcale – to najczęściej świadczy o zmętnieniu soczewki.
Zaćma objawy może dawać bardzo nietypowe, zwłaszcza zaćma wrodzona u dzieci. Należy zwracać uwagę na tarcie oczu, przybliżanie przedmiotów, trudności z czytaniem.
Leczenie zaćmy
Profilaktyka zaćmy jest niemożliwa, we wczesnym stadium stosuje się krople opóźniające mętnienie soczewki.
Powszechnie stosowanym sposobem leczenia zaćmy jest wykonanie operacji. Jest to zabieg małoinwazyjny, przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym. Operacja polega na zniszczeniu uszkodzonej soczewki przy pomocy ultradźwięków. Lekarz usuwa wszystkie kawałki, a najdrobniejsze elementy odsysa. W miejsce starej soczewki, umieszczana jest soczewka syntetyczna. Prawidłowa ostrość wzroku została przywrócona. Przez kilka tygodni pacjent musi stosować się do zaleceń lekarza. Oko trzeba kilka razy dziennie zakrapiać, nie wolno dźwigać ciężarów powyżej 3 kg, nie należy gwałtownie się schylać. W wyjątkowych sytuacjach może dojść do powstania zaćmy wtórnej.
Usunięcie zaćmy jest refundowane przez NFZ, ale czas oczekiwania na zabieg może wynosić nawet 3 lata. Szybszym, ale droższym rozwiązaniem jest wykonanie zabiegu w gabinetach prywatnych. W ostatnim czasie ceny znacznie spadły, ale i tak trzeba liczyć się z wydatkiem ok. 3 tys. zł za jedno oko.
Najgorsze to zlekceważyć objawy zaćmy w podeszłym wieku. Często ludzie w tym wieku mają takie przeświadczenie, że to normalne, że w ich wieku nie trzeba się takimi rzeczami przejmować, zaćma jest normalna i tak już musi być. A to wcale nie prawda, jak odpuścimy, to zmiany w widzeniu będą się powiększać.
Mam wrażenie, że większość polskich kierowców choruje na zaćmę. Zwłaszcza ten objaw zaćmy, polegający na ocenianiu odległości, a właściwie jego braku… Niektórych to powinni na kurs reedukacyjny kierować, albo i od razu zabierać prawo jazdy bez możliwości ponownego uzyskania.